Είναι δυνατόν να καθυστερήσει μια γυναίκα την έναρξη της εμμηνόπαυσης;
Ιατρικά μιλώντας, η εμμηνόπαυση είναι η απουσία περιόδου για τουλάχιστον 12 συναπτούς μήνες. Η μετάβαση όμως από το να έχει μια γυναίκα έμμηνο ρύση μέχρι το να μην έχει καθόλου, μπορεί να πάρει και πολύ περισσότερο από ένα έτος, με τις νεαρότερες να χρειάζονται μερικές φορές οχτώ χρόνια ή και περισσότερα. Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα σχετικά με το ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη στιγμή έναρξης αυτής της μετάβασης, αλλά και αν υπάρχουν τρόποι αλλαγής της στιγμής αυτής.
Ενώ λοιπόν η γενετική παίζει μεγάλο ρόλο στον καθορισμό της ηλικίας έναρξης της εμμηνόπαυσης, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η διατροφή, οι συνήθειες άσκησης, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και άλλοι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί επίσης να έχουν τη δική τους επιρροή. Ακόμη, σημαντικό ρόλο παίζουν και το οικογενειακό ιστορικό και η εθνικότητα.
Πότε αρχίζει η εμμηνόπαυση για τις περισσότερες γυναίκες;
Υπάρχει ένα τεράστιο φάσμα όσον αφορά την «κανονική» ηλικία έναρξης της φυσικής εμμηνόπαυσης και περιεμμηνόπαυσης. Οι επαγγελματίες υγείας λένε ότι θα μπορούσε να αρχίσει στη δεκαετία των 40, αλλά η μέση ηλικία είναι τα 51 έτη.
Υπάρχουν τρόποι να καθυστερήσει μια γυναίκα την εμμηνόπαυση;
Εάν μια γυναίκα πλησιάζει ηλικιακά τη στιγμή που αναμένεται να σταματήσει η περίοδός της, οι ειδικοί πιστεύουν ότι ίσως δεν υπάρχουν πολλά που μπορεί να κάνει για να αλλάξει το χρονοδιάγραμμα. Κατά τη διάρκεια της ζωής της, όμως, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην καθυστέρηση της έναρξης της φυσικής εμμηνόπαυσης.
Ιστορικό εγκυμοσύνης και θηλασμού
Μια γυναίκα που έχει θηλάσει τα μωρά της για επτά έως δώδεκα μήνες κατά τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας τους, έχει μικρότερες πιθανότητες να ξεκινήσει η εμμηνόπαυσή της πριν από την ηλικία των 45.
Τα αντισυλληπτικά
Η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας συνδέεται με μεταγενέστερη έναρξη της εμμηνόπαυσης, χρειάζεται ωστόσο περισσότερη έρευνα για να γίνει κατανοητός ο ακριβής λόγος της πρόκλησης αυτής της καθυστέρησης.
Εκπαίδευση
Σύμφωνα με μια μελέτη που διαβάζουμε στο US National Library of Medicine National Institutes of Health και ερευνήθηκαν σχεδόν 2200 γυναίκες, οι μορφωμένες γυναίκες φθάνουν αργότερα στην εμμηνόπαυση. Οι ερευνητές βρήκαν μια σαφή συσχέτιση μεταξύ του εκπαιδευτικού επιπέδου και της μεταγενέστερης ηλικίας έναρξης της φυσικής εμμηνόπαυσης, αλλά οι λόγοι αυτής της συσχέτισης δεν είναι απολύτως σαφείς.
Μέτρια χρήση αλκοόλ
Κατά την εξέταση των επιπτώσεων της κατανάλωσης οινοπνεύματος στην εμμηνόπαυση, οι ειδικοί έχουν καταλήξει πως υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ της χαμηλής έως μέτριας πρόσληψης αλκοόλ και της καθυστέρησης έναρξης της εμμηνόπαυσης. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών ορίζουν ως «μέτρια» κατανάλωση αλκοόλ ένα ποτήρι την ημέρα για τις γυναίκες και δύο την ημέρα για τους άνδρες.
Διατροφή και βάρος
Έχει διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες που έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) εισέρχονται και αργότερα στην εμμηνόπαυση. Όσον αφορά τη διατροφή, η κατανάλωση λιπαρών ψαριών και φρέσκων οσπρίων καθυστερούν την εμμηνόπαυση για αρκετά χρόνια, ενώ η κατανάλωση βιταμίνης D σε γαλακτοκομικά προϊόντα μειώνει τον κίνδυνο πρόωρης εμμηνόπαυσης. Ακόμη, τα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των τυριών χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και των γιαουρτιών, συμβάλλουν στην καθυστέρηση της έναρξης της εμμηνόπαυσης κατά πάνω από τρεισήμισι χρόνια. Πιστεύεται ότι τα ένζυμα στο γάλα των αγελάδων μπορούν να ενισχύσουν τα επίπεδα οιστρογόνων και ως εκ τούτου να ενισχύσουν το αναπαραγωγικό σύστημα.
Αποφυγή χημικών προϊόντων ομορφιάς
Τα χημικά καλλυντικά και οι κρέμες ενδεχομένως ενθαρρύνουν νωρίτερα την έναρξη της εμμηνόπαυσης, λόγω του επιπέδου των χημικών ουσιών που απορροφώνται από το δέρμα ανατρέποντας την ισορροπία των ορμονών. Καλό είναι λοιπόν να αποφεύγεται η χρήση προϊόντων περιποίησης της επιδερμίδας, όπως ενυδατικά και αποσμητικά, τα οποία περιέχουν αρώματα ή parabens και αντί αυτών να προτιμώνται πιο φυσικά καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης.
Τι σημαίνει η καθυστέρηση της εμμηνόπαυσης για τη συνολική υγεία;
Υπάρχουν και θετικές και αρνητικές επιπτώσεις μιας τέτοιας καθυστέρησης. Στις θετικές συμπεριλαμβάνονται ο χαμηλότερος κίνδυνος οστεοπόρωσης και καταγμάτων, αλλά και ο χαμηλότερος κίνδυνος θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο και αθηροσκλήρωση. Από την άλλη, στις αρνητικές υπάγεται ο υψηλότερος κίνδυνος καρκίνου του μαστού, ενδομητρίου (μήτρας) και των ωοθηκών.
Τι επιταχύνει την έναρξη της εμμηνόπαυσης;
Εκτός από το οικογενειακό ιστορικό και την εθνικότητα, διάφοροι παράγοντες μπορούν να καταστήσουν πιο πιθανό να μπει μια γυναίκα νωρίτερα στην εμμηνόπαυση, όπως:
- κάπνισμα
- αλκοόλ
- χορτοφαγική διατροφή
- δίαιτες υψηλές σε πολυακόρεστα λιπαρά
- xαμηλή έκθεση στον ήλιο καθ’όλη τη διάρκεια ζωής
- χαμηλό εισόδημα και εκπαιδευτικά επίπεδα
Τι πρέπει να περιμένει μια γυναίκα μόλις φτάσει η εμμηνόπαυση;
Αυτή η σημαντική μετάβαση είναι διαφορετική για κάθε μια που τη βιώνει, αλλά ορισμένα συμπτώματα είναι αρκετά κοινά. Τα πιο συνηθισμένα σωματικά αλλά και συναισθηματικά συμπτώματα είναι:
- Αγγειοκινητικά συμπτώματα (γνωστά ως εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις)
- Κολπική ξηρότητα
- Αϋπνία
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Άγχος ή κατάθλιψη
- Αύξηση βάρους
- Χαμηλότερη σεξουαλική ορμή
- Μειωμένη μυϊκή και οστική μάζα
- Αραίωση μαλλιών
Συμπερασματικά
Η ηλικία στην οποία ξεκινά φυσικά η εμμηνόπαυση καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα γονίδια και το οικογενειακό ιστορικό. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες όμως όπως η διατροφή, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και οι συνήθειες όπως το κάπνισμα, που έχουν κάποια επίδραση στο πότε θα σταματήσει μια γυναίκα να έχει περιόδους. Όσο μεγαλύτερη είναι, τόσο λιγότερο πιθανό είναι ότι μια αλλαγή στις συνήθειές της θα καθυστερήσει και την έναρξη της φυσικής εμμηνόπαυσης.
